دندانسازی 

دندان‌های دائمی از ۳۲ دندان تشکیل شده است. ۱۶ دندان در فک بالا و ۱۶ دندان در فک پایین وجود دارد. در هر قوس دو دندان برش مرکزی، دو دندان برش جانبی، دو دندان نیش، چهار پرمولر و شش دندان مولر وجود دارد. دندان‌های ثنایای مرکزی دائمی، دندان‌های جانبی، دندان‌های نیش و پرمولرهای اول و دوم جای دندان‌های اولیه را می‌گیرند. دندان‌های مولر اولیه با دندان‌های پرمولر دائمی جایگزین می‌شوند و دندان‌های مولر دائمی نیز پس از آن خارج می‌شوند. اما در صورت آسیب به هر کدام از این دندان‌ها عمل جویدن و هضم غذا دچار مشکل می‌شود. همچنین نباید فراموش کرد که شکل دهان و دندان افراد با هم متفاوت است. در واقع می‌توان عنوان کرد که استفاده از فناوریهای آزمایشگاه دندانپزشکی جهت دندان‌سازی هم یک علم است و هم یک هنر. از آنجا که نیازهای هر بیمار دندانپزشکی متفاوت است، وظایف تکنسین آزمایشگاه دندانپزشکی جامع و متنوع است. اگرچه تکنسین‌های دندانپزشکی به ندرت مستقیماً با بیماران کار می‌کنند، مگر تحت نظر یک دندانپزشک مجاز، آن‌ها اعضای ارزشمند تیم مراقبت از دندان هستند. آن‌ها با ایجاد دستورالعمل‌های کتبی دقیق و استفاده از برداشت (قالب) از دندان‌های بیمار یا بافت‌های نرم دهان، مستقیماً با دندانپزشکان کار می‌کنند. به طور سنتی، تکنسین‌ها دندان‌سازی مستقیماً توسط دندانپزشکان استخدام می‌شدند و در یک آزمایشگاه در همان مطب دندانپزشک کار می‌کردند. با گذشت زمان، این ترتیب برای اکثر دندانپزشکان مقرون به صرفه نبود. اکنون بیشتر تکنسین‌ها در آزمایشگاه‌های تجاری مستقل استخدام می‌شوند که خدمات خود را به دندانپزشکان ارائه می‌دهند.

تاریخ دندان‌سازی:

در روزهای اولیه تمدن بشر، دندان‌ها قسمت عمده‌ای از مراقبت‌های بهداشتی ما بوده اند. در روزهای اولیه، انسان از مزایای مراقبت مناسب از دندان نمی‌دانست و در نتیجه به طور منظم دندان‌های خود را از دست می‌داد. از زمان مصر باستان، مراقبت‌های اولیه دندانپزشکی آغاز می‌شد. در حقیقت، اولین نمونه‌های دندانپزشکی را می‌توان در ۷۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، جایی که مصریان شروع به استفاده از دندان‌های جایگزین به جای دندان‌های از دست رفته کردند، جستجو کرد.

تا همین اواخر، دندانهای مصنوعی اغلب اصلاً مصنوعی نبودند، بلکه دندانهای واقعی بودند که از انسان یا حیوان دیگری گرفته شده بودند. اولین مورد از پروتزهای مصنوعی مربوط به قرن ۷ قبل از میلاد است، زمانی که اتروسک‌ها از دندان‌های حیوانات و انسان پروتز مصنوعی ایجاد کردند. این هنر با تمدن آن‌ها پایان یافت، اما با ساخت دندان مصنوعی در دهه ۱۷۰۰ دوباره ظهور کرد. در واقع در دهه ۱۷۰۰ در اروپا با گسترش مصرف شکر و شناخته شدن آن، پوسیدگی دندان‌ها رشد چشمگیری پیدا کرد.

در آن زمان تکنیک‌های مدرن دندان پزشکی برای ترمیم آسیب‌ها و بیماری دهان و دندان مانند کانال ریشه یا عصب کشی دندان‌ها هنوز توسعه نیافته بدند. این بدان معنا بود که بسیاری از افراد دندان کمی را داشتند و به ندرت پیش می‌آمد که کسی با تمام دندانهای طبیعی خود به سنین ۵۰ سالگی برسد. به همین دلیل نیاز افراد برای استفاده هر بیشتر از دندان‌های مصنوعی به شدت افزایش یافت. در نتیجه با گذشت زمان، دندانپزشکی دستخوش تغییراتی زیادی شده است. از ساده‌ترین روش‌های مراقبت از دندان گرفته تا استفاده از مواد مدرن و روش‌های دندانپزشکی تغییر چشمگیری کرده است.

  فعالیت‌های تکنسین‌های دندان‌سازی:

بر خلاف تصور عموم، اقدامات دندان‌سازی مانند ساخت پروتزهای دندانی در داخل مطب دندان پزشکان صورت نمی‌گیرد. در واقع این قبیل فعالیت­ها در لابراتوار ساخت پروتزهای دندانی یا آزمایشگاه دندانسازی صورت می‌گیرد. این فعالیت‌ها با توجه به نیاز هر بیمار و سفارش و تجویز دندان پزشکان صورت می‌گیرد.

انواع پروتزهای دندانی که در آزمایشگاه‌های دندان‌سازی ساخته می‌شوند، شامل روکش، دندان مصنوعی و غیره هستند. درواقع پروتزهای دندانی، هم شامل قطعات دندان‌مانند و هم شامل قطعات درمانی مثل ارتودنسی هستند. همچنین باید عنوان کرد که بر خلاف باورهای غلط در این زمینه هر پروتز دندانی ساخته شده توسط تکنسن‌های دندان‌سازی با دیگر پروتزهای دندانی متفاوت است. بسیاری از این کارها به دقت بالایی نیاز دارند و مهارت تکنسین در موفقیت نهایی درمان بسیار حائز اهمیت است. در واقع تکنسین‌ها دندان‌سازی عضوی مهم از تیم دندان پزشکی هستند که با همکاری و تعامل مناسب بایکدیگر به باسازی دندان‌های آسیب دیده یا ازدست رفته می‌پردازند. نباید فراموش کرد که تکنیسین‌های دندانسازی، با توجه به درخواست دندان‌پزشک مبنی بر چگونگی ساخت، اقدام به ساختِ انواع پروتزها دندانی می‌کنند درواقع قالب‌هایی که توسط دندان پزشک به لابراتوار دندانسازی و طرح درمانی ارائه شده توسط دندان پزشک، مرجع ساخت پروتزهای دندان پزشکی هستند و دندان‌سازی اجازه مراجعه مستقیم به بیمارها را ندارند، مگر در موارد استثنایی با توجه به اجازه دندان پزشکی مجرب.

چه کسانی توانایی اخذ مجوز افتتاح آزمایشگاه دندان‌سازی را دارند؟

در واقع در سراسر جهان، به دلیل‌عدم تماس مستقیم با بیمار، اخذ مجوز لازم جهت افتتاح آزمایشگاه دندان‌سازی بسیار ساده‌تر از سایر جنبه‌های درمانی دندان‌ها است. باید توجه داشته باشید لابراتور پروتزهای دندانی یا کارگاه‌های دندانسازی تنها محل‌هایی هستند که دارای مجوز فعالیت در زمینه‌های ی ساخت انواع پروتزهای دندانی و سایر فعالیت‌های مربوطه هستند. لذا افراد دارای مدرک دندانسازی تجربی بعد از تایید صلاحیت دارای صلاحیت جهت اخذ مجوز هستند. یک دندان پزشک تجربی، جهت اخذ مدرک دندانسازی تجربی و سپس اخذ مجوزهای لازم جهت افتتاح کارگاه‌های دندان‌سازی می‌تواند از یکی از روش‌های ذیل استفاده کند.

کاردانی رشته دندانسازی تجربی، این دوره دوساله به منظور درک و بررسی فرده رشته دندان‌سازی وجود دارد که افراد از طریق کنکور سراسری به آن ورود می‌کنند و دارای ظرفیت به شدت پایینی در بین رته‌های دانشگاهی است. لازم به ذکر است که افراد بعد از گذارندن دوره دوساله کاردانی دندان‌سازی تجربی می‌توانند به دوره‌های کارشناسی این رشته وارد شوند.